‍

Jak było

Dla przypomnienia: w estońskim CIT mieć status podatnika rozpoczynającego działalność oznacza znaczne przywileje – niższe opodatkowanie, czy mniejsze wymogi formalne.

Pisałem o tym m. in. tu.

Dotychczas organy skarbowe potwierdzały, że podmioty takie jak przedsiębiorcy prowadzący jdg, spółki cywilne, czy spółki jawne, wstępujące po przekształceniu w reżim estońskiego CIT, będą traktowane jako podmioty rozpoczynające działalność.

Przykładowo:

W interpretacji indywidualnej z dnia 3 stycznia 2023 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.637. 2022.1.AR Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej stwierdził, że „w świetle ustawy CIT, za podatnika rozpoczynającego działalność uznaje się m.in. podatnika utworzonego w wyniku przekształcenia. Z takim przypadkiem mamy do czynienia w przedstawionym we wniosku opisie zdarzenia przyszłego, gdyż spółka jawna została przekształcona w spółkę z o.o. Skoro zatem ustawodawca w ww. art. 18da ust. 4 pkt 1 i w art. 16k ust. 11 ustawy CIT, do grupy podmiotów rozpoczynających działalność zalicza podatnika powstałego w wyniku przekształcenia, to również dla potrzeb zastosowania art. 28j ust. 2 pkt 2 oraz art. 28o ust. 1 pkt 1 ustawy CIT za takiego podatnika należy uznać spółkę z o.o. powstałą z przekształcenia spółki jawnej".

Identyczne stanowisko wydano w podobnym stanie faktycznym w interpretacji indywidualnej Dyrektora Krajowej Informacji Skarbowej z dnia 8 września 2022 r., Znak: 0111-KDIB1-1.4010.365.2022.2.ŚS gdzie wskazano, że „przepisy dot. ryczałtu odnoszą się ogólnie do podatników rozpoczynających prowadzenie działalności i nie zawierają negatywnego katalogu wyłączającego zastosowanie tej regulacji do podatników, rozpoczynających prowadzenie działalności w określony sposób. [...] Zatem, skoro jak wynika z opisu sprawy i jego uzupełnienia, przyszła spółka z o. o. powstanie z przekształcenia spółki jawnej w spółkę kapitałową, to do tej spółki jako podmiotu rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej, będzie miał zastosowanie art. 28o ust. 1 pkt 1 ustawy o CIT”.

Dyrektor Krajowej Informacji Skarbowej w interpretacji indywidualnej z dnia 18 sierpnia 2022 r., Znak: 0111-KDIB2-1.4010.323.2022.1.MK także wydał stanowisko pozytywne dla podatnika, tj. takie, które spółkę z o.o. powstałą z przekształcenia spółki jawnej uważa się za podatnika rozpoczynającego działalność gospodarczą.

Wygląda na to, że w Ministerstwie Finansów przemyśleli sprawę i uznali, że taki bonus się jednak tym przedsiębiorcom nie należy.

‍

Nowe podejście jest niekorzystne dla spółek powstałych z przekształcenia spółki jawnej czy cywilnej

‍

W najnowszych interpretacjach Dyrektor KIS odmawia uznania, że przekształcone podmioty są podatnikami rozpoczynającymi działalność. Podejście to dotyczy spółek cywilnych czy jawnych. Swoją ocenę opiera o przepisy dotyczące sukcesji podatkowej, w szczególności art. 93a Ordynacji podatkowej

Przykładowo, w interpretacji 0111-KDIB1-1.4010.60.2023.1.RH z dnia 2023-04-28 Dyrektor KIS uznał, że wnioskodawca jako podmiot powstały w wyniku przekształcenia spółki jawnej w spółkę z ograniczoną odpowiedzialnością nie jest podatnikiem rozpoczynającym prowadzenie działalności.

Niejako ustosunkowując się do wcześniejszych interpretacji, Dyrektor KIS wskazał, że „w konkretnych przypadkach ustawa o CIT może (co potwierdza też treść art. 553 KSH) traktować podatnika przekształconego jako rozpoczynającego nową działalność - tak stanowią przepisy art. 18da ust. 4 pkt 1, art. 16k ust. 11 i art. 19 ust. 1a pkt 1 ustawy o CIT. Jednakże na gruncie przepisów o ryczałcie od odchodów spółek nie ma takiego odniesienia, co do traktowania spółki przekształconej jako podatnika rozpoczynającego prowadzenie działalności gospodarczej. Oznacza to, że intencją ustawodawcy nie było wprowadzenie na gruncie ryczałtu od dochodów spółek preferencji, np. obniżonej stawki ryczałtu, dla podatników powstałych na skutek restrukturyzacji, w tym przekształcenia, lecz wyłącznie na rzecz „nowych” podatników, którzy wraz z rozpoczęciem prowadzenia działalności gospodarczej zdecydowali się na opodatkowanie ryczałtem od dochodów spółek.”

Odnośnie spółki jawnej to samo zdanie było wyrażone w interpretacji z 2023-05-05 (sygnatura: 0114-KDIP2-1.4010.44.2023.1.MW).

Powyższa myśl została również przeniesiona na spółki cywilne. W niedawnej interpretacji z 2023-11-21 (sygnatura: 0111-KDIB1-2.4010.542.2023.1.MC) organ odmówił statutu podatnika rozpoczynającego działalność spółce powstałej z przekształcenia spółki cywilnej.

Dyrektor KIS wskazał, że:

„jak wynika z opisu sprawy, spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstanie z przekształcenia spółki cywilnej, to oznacza to, że nie jest podmiotem rozpoczynającym prowadzenie działalności gospodarczej. Przesądza o tym fakt, że nie dochodzi do ustania bytu prawnego Spółki a następuje wyłącznie zmiana jej formy organizacyjno–prawnej. Spółka przekształcona kontynuuje działalność spółki i przedsiębiorcy sprzed transformacji i przysługują jej wszelkie prawa i obowiązki spółki przekształconej oraz uprawnienia przedsiębiorcy, co przekłada się na sferę określonych praw i obowiązków podatkowych. Tym samym Państwa stanowisko stwierdzające, że spółka z ograniczoną odpowiedzialnością powstała w wyniku przekształcenia ze spółki cywilnej jest podatnikiem rozpoczynającym działalność zgodnie z  art. 28j ust. 2 ustawy o CIT należy uznać za nieprawidłowe.”

Dyrektor KIS uznał tak pomimo wyjątkowych cech spółki cywilnej, które zostały uwypuklone we wniosku.

‍

Przekształcenie jednoosobowej działalności gospodarczej

‍

Pytanie, jak Dyrektor KIS podejdzie do podmiotów powstałych z przekształcenia jdg.

W niedawnej interpretacji bezpośrednio zostało wskazane, że „Spółka powstała w wyniku przekształcenia jednoosobowej działalności gospodarczej w spółką z ograniczoną odpowiedzialnością nie będzie uznawana na gruncie przepisów dotyczących ryczałtu od dochodów spółek jako podmiot rozpoczynający działalność gospodarczą.” (interpretacja z dnia 2023-08-24, sygnatura: 0111-KDIB2-1.4010.257.2023.1.BJ).

Z uwagi jednak na zakres pytania (w interpretacji wskazywano, że podmiotowi przysługuje status małego podatnika i to było głównie oceniane) był to wątek poboczny, który nie doczekał się rozwinięcia poza zacytowanym wyżej zdaniem.

Takie podejście wydaje się wprost sprzeczne z podejściem Ministra Finansów zaprezentowanym w Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek.

W przykładzie nr 15 na str. 14-15 dotyczącym przekształcenia JDG w jednoosobową sp. z o.o. MF przyjął, że „Tak, Piotr Nowak będzie mógł korzystać z ryczałtu od dochodów spółek (...) Ponadto Pan Piotr Nowak sp. z o.o. jest podatnikiem rozpoczynającym działalność gospodarczą (...)”.

‍

Co dalej i jakie to może oznaczać kłopoty?

‍

Przede wszystkim należy mieć nadzieję, że doczekamy się zaskarżenia tych interpretacji i wyroków Sądów Administracyjnych. Jakkolwiek rozumiem podejście Dyrektora KIS (trudno uznać kogoś za podmiot rozpoczynający działalność w sytuacji gdy prowadzi np. spółkę jawną od 20 lat), to jednak nie jest ono osadzone na gruncie obecnych przepisów.  Tak często organy skarbowe podkreślają odrębności systemu podatkowego od prawnego, a w tym wypadku zdaje się, że jest to całkowicie pominięte.

Trudno mówić o kontynuacji podatkowej, skoro historia rozliczeń podatkowych spółki cywilnej na gruncie podatku dochodowego jest historią rozliczeń jej wspólników w podatku PIT. To oni np. są uprawnieni do rozliczenia nadpłaty podatku, a nie spółka zoo powstała z przekształcenia spółki cywilnej.

Wydaje się również, że jest to niezgodne z podejściem prezentowanym w Przewodniku do ryczałtu od dochodów spółek.

Niestety, zmiana podejścia może mieć bardzo poważne skutki dla podmiotów, które nie wystąpiły o wydanie interpretacji indywidualnej. Przykładowo, spółka powstała z przekształcenia spółki cywilnej mogła oczekiwać, że znajdą do niej zastosowanie uproszczenia związane z ilością zatrudnionych pracowników. Podmiot rozpoczynający działalność nie musi bowiem zatrudniać nikogo w pierwszym roku działania.

Nagle może się okazać, że wobec braku spełnienia tej przesłanki spółka „wypadła” z estońskiego CIT z końcem roku. I to z karą braku możliwości powrotu przez trzy kolejne lata.

‍

Co robić, jak żyć?

‍

Na pewno spółki, które powstały z przekształcenia i żyły w przeświadczeniu o swoim statusie w eCIT mają teraz ciężki orzech do zgryzienia. Być może rozwiązaniem w niektórych przypadkach będzie udanie się o indywidualną interpretację, aby rozwiać wątpliwości. Warto zapewne skonsultować się ze specjalistami i ocenić swoje ryzyka.